Dzisiaj – z okazji Światowego Dnia Sztuki – przygotowałem dla Was temat zastępczy, ponieważ narciarstwo to nie tylko uczta dla ciała (sport) i zmysłów (piękno gór), ale także dla duszy. Narciarskie motywy nierzadko inspirowały artystów i dzisiaj przyjrzymy się jak inspirowały malarzy i grafików.
Przedstawiam zatem niekompletną i wybiórczą galerię narciarskiej sztuki!
Nieznany autor – “Narciarz z Tro” (ok. 2000 lat p.n.e.)
Zanim narciarstwo stało się sportem i sztuką, było sposobem na przetrwanie. Jeden z najstarszych dowodów na używanie nart pochodzi z Norwegii – to słynny rysunek naskalny z Rødøy na wyspie Tro, datowany na około 2000 lat p.n.e.!
To prawdziwy prehistoryczny „free rider”, choć zapewne nie jeździł dla przyjemności, a raczej w poszukiwaniu pożywienia. W 2016 r. rysunek został uszkodzony przez nastolatków, którzy chcieli go “poprawić”…
Knud Bergslien – „Birkebeinerne” (1869)
Prawdziwa norweska epopeja na płótnie! Obraz przedstawia dramatyczną ucieczkę dwóch wojowników na nartach, którzy w 1206 r. przewieźli małego księcia Haakona Haakonssona w bezpieczne miejsce. Dzięki temu przyszły król Norwegii mógł dorosnąć i zjednoczyć kraj. Dzieło można zobaczyć w Muzeum Narciarstwa w Oslo, tuż przy słynnej skoczni Holmenkollen. Popatrzcie tylko na tę wspaniałą, aktywną odzież i sprzęt.
Cuno Amiet – „Zimowy pejzaż z narciarzem” (1904)
Szwajcarski ekspresjonista uchwycił narciarza w bardzo oryginalny sposób, umieszczając jego małą postać na ogromnym płótnie (235 x 178 cm), które starannie wypełnił niejednolitą bielą śniegu. Dzieło możecie obejrzeć w Luwrze i w ogóle nie ma do niego kolejek.
Ernst Ludwig Kirchner – „Schneeberge mit skiläufern” (1928)
Kirchner, znany z intensywnych kolorów i zdeformowanych postaci, malował często skoczków narciarskich i łyżwiarzy. Na wybranej przeze mnie pracy, sprzedanej w Zurichu za ponad milion franków, przedstawił narciarzy na tle ośnieżonych szczytów.
Alfons Walde – „Narciarze” (ca 1925)
Walde, mistrz zimowych pejzaży Tyrolu, stworzył wiele wersji „Narciarzy”, przedstawiających jasne, geometryczne sylwetki ludzi na tle śnieżnych gór i błękitnego nieba. I dopiero niedawno zorientowałem się, że obraz na ścianie w hotelu w Mayrhofen, w którym bywam w lipcu, podczas moich letnich wizyt na Hintertuxie, to kopia dzieła wielkiego mistrza!
Anders Zorn – „Girls from Mora skiing” (1915)
Szwedzki malarz, znany głównie z impresjonistycznych scen wiejskiego życia, uchwycił na tym obrazie dziewczęta z Mora (rodzinnej miejscowości słynnego biegu narciarskiego Biegu Wazów) śmigające na nartach. Sam obraz śmiga na aukcjach za pół miliona funtów…
Plakaty narciarskie z lat 20. i 30 – Europa
Stylowe, eleganckie i pełne klimatu. Artyści tacy jak Roger Broders czy Emil Cardinaux tworzyli graficzne perełki reklamujące zimowe kurorty w Alpach. Ich kompozycje, choć proste, do dziś zachwycają dynamiką i charakterystyczną estetyką epoki Art Déco.
Plakaty narciarskie z lat 50. – Kolorado, USA
Po drugiej wojnie światowej narciarstwo w Stanach Zjednoczonych zyskało ogromną popularność, a plakaty promujące stoki Kolorado pokazywały je jako coś luksusowego i ekscytującego. Można je dziś zobaczyć m.in. w Colorado Snowsports Museum.