Maj każdego roku jest tradycyjnym czasem końca sezonu narciarskiego. W czasie majówki ośrodki przeżywają ostatnie oblężenie, a wiele położonych najwyżej, „lodowcowych” ośrodków działa jeszcze przez kilkanaście dni i zamyka swoje stoki do jesieni. Nie oznacza to jednak, że w czerwcu czy lipcu nie pojeździmy już na nartach! W Europie nadal działają ośrodki, które umożliwiają korzystanie ze stoków w okresie letnim. Ba, są nawet takie, które czynne są tylko latem. Ze względu na globalne ocieplenie i topnienie lodowców, ich liczba stale się zmniejsza, a letni sezon staje się coraz krótszy. Z zabawy w letnie narciarstwo „wypisały się” już ośrodki Kitzsteinhorn czy Mölltaler Gletscher, a lodowiec Dachstein w sezonie 22/23 nie był czynny nawet zimą. Dlatego jeśli chcemy skosztować wakacyjnych szusów, warto się pośpieszyć i odwiedzić miejsca, w których jest to jeszcze możliwe. Oto garść praktycznych informacji o letnim narciarstwie.
Ośrodki – lokalizacje, godziny otwarcia.
Letnie ośrodki znajdziemy oczywiście w krajach alpejskich oraz w Skandynawii. Te, które warto wziąć pod uwagę i które sam odwiedziłem to Hintertux w Austrii, Zermatt w Szwajcarii, Passo Stelvio we Włoszech, Tignes i Les 2 Alpes we Francji, oraz norweskie „trio”: Fonna, Stryn i Galdhøpiggen. Ich szersze opisy znajdziecie poniżej.
Godziny otwarcia ustalane są różne. Niektóre ośrodki uruchamiają wyciągi wcześniej niż w zimie, nawet około 6.00 rano (tak żeby umożliwić jazdę bo twardszym śniegu i w niższej temperaturze), a kończą pracę koło południa. Inne zaczynają tradycyjnie (koło 8.00-9.00) i są czynne do 15.00 – 16.00. Ośrodek w norweskim Stryn, w którym nie ma nartostrad i który ma charakter freeridowo-freestylowy, w 2023 roku zaczynał pracę o 10.30…
Najliczniejszymi gośćmi stacji narciarskich w lecie są kluby i reprezentacje. Część stoków zarezerwowana jest na treningi i jest duża szansa, że będziemy jeździć w towarzystwie największych gwiazd narciarstwa alpejskiego. Treningi zaczynają się jednak bardzo wcześnie (czasami jeszcze przed otwarciem wyciągów dla turystów) i kończą przed południem. Jeśli ośrodek czynny jest dłużej, przez resztę dnia mamy stoki dla siebie. Kolejek do wyciągów nie należy się spodziewać, ponieważ narciarzy rekreacyjnych na ogół nie ma na trasach zbyt wielu.
Pogoda, warunki na stoku i jak się ubrać.
W czerwcu czy lipcu w ośrodkach narciarskich możecie spotkać wszystkie możliwe warunki pogodowe. Na ogół dni są ciepłe i słoneczne, możemy jednak trafić na burze i deszcze, może też nam się przytrafić mróz i śnieżyca. Zdarza się, że poranek jest rześki i mroźny, a w ciągu dnia robi się bardzo ciepło. Nie sugerujmy się zatem zdjęciami narciarzy w bermudach i snowboardzistek w bikini i zabierzmy ze sobą wszystkie warstwy odzieży: oddychającą bieliznę, polarowe bluzy i koszulki, kurtkę soft shell jak i nieprzewiewną i nieprzemakalną kurtkę z membraną. Sam od lat robię tak, że do dolnej stacji wyciągu, do której da się dojechać na nartach, zabieram ze sobą plecak z pełnym zestawem ubrań, przypinam go do wieszaka/stojaka na narty i w ciągu dnia przebieram się stosownie do warunków.
Śnieg w lecie jest raczej wilgotny i miękki. Nawet wyratrakowana rano nartostrada w ciągu dnia zmienia się w trasę w stylu „off piste”. Może być tak, że pierwsze szusy będziemy robić na twardym i zmrożonym „sztruksie”, a dzień skończymy w mokrym „cukrze”. Warunki na stoku są pochodną pogody: w bezchmurną pogodę w nocy czasami „łapie” mróz i poranek jest twardy i szybki, za to w dzień słońce szybko rozpuszcza trasy. W pogodę pochmurną już od rana może być dość miękko, za to w ciągu dnia nienasłoneczniony stok nie degraduje się tak szybko.
Należy pamiętać, że ośrodki letnie to ośrodki lodowcowe, zatem wystrzegałbym się poruszania poza wyznaczonymi nartostradami, ze względu na związane z lodowcami niebezpieczeństwa – szczeliny czy cieki wodne. Wartki strumyk może nawet czasami przecinać nartostradę, a poza trasą możemy wpaść w większe kłopoty.
Najlepsze warunki na stokach panują w czerwcu, do połowy lipca także nie powinno być problemu ze śniegiem, jednak im później, tym jest go mniej. W 2022 r. ze względu na wyjątkowo suchą i ciepłą wiosnę, sezon był wyjątkowo krótki. Dlatego zawsze warto sprawdzić warunki na stoku – nie tylko komunikat o czynnych nartostradach, ale też to, jak wyglądają one w kamerkach internetowych. Jazda po nartostradzie, na której stopniał cały śnieg i został tylko „goły” lodowiec, to nic przyjemnego – wiem, bo sprawdziłem. 😉
Nie tylko narty!
Wizyta w ośrodku narciarskim w lecie pozwala nam nie tylko pojeździć na nartach. Dzięki długim dniom i ciepłej pogodzie możemy korzystać z innych atrakcji górskich regionów: możemy zwiedzać je na piechotę, lub na rowerze, możemy odwiedzać aquaparki, baseny i inne atrakcje. Ubrania i sprzęt schną błyskawicznie, a my możemy zjeść kolację na tarasie w ciepłym, popołudniowym słońcu, podziwiając fantastyczne widoki. Tych „dodatków” nie doświadczymy jeżdżąc na nartach w zimie 😉
Przegląd ośrodków:
HINTERTUX, Austria
Hintertux to ostatni, europejski ośrodek narciarski czynny przez cały rok. Co prawda zdarza się, że w drugiej połowie lata znośne warunki panują już tylko na 1-kilometrowym odcinku trasy „Gefrorene Wand”, ale gdy śniegu jest więcej, mamy tu do dyspozycji nawet 20 km nartostrad. Hintertux jest bardzo „wygodnym” ośrodkiem – jest położony stosunkowo blisko Polski, dojazd samochodem do dolnej stacji nie jest trudny, a dolina Zillertal oferuje sporą bazę noclegową. Na parkingu dolnej stacji dozwolone jest też nocowanie w kamperze. Do dyspozycji narciarzy są wyciągi orczykowe, wyciąg krzesełkowy i dwie gondole, w których możemy usiąść i odpocząć. Na nartach dojechać możemy do stacji Tuxer Fernerhaus (2660 m.n.p.m.), gdzie znajduje się duża restauracja, bar, taras, wypożyczalnia i serwis. Profil tras jest zróżnicowany, ale część z nich jest stosunkowo wymagająca, więc nie polecałbym ich zupełnie początkującym narciarzom.
O moich wycieczkach na Hintertux przeczytasz TUTAJ.
Lokalizacja: Hintertux 794, 6293 Tux, Austria
Czynny: cały rok.
Strona WWW: hintertuxergletscher.at
Karnet 1-dniowy: 59 EUR
Mapa tras:
ZERMATT, Szwajcaria
Szwajcarski Zermatt to najwyżej położony ośrodek w Alpach – wyciąg zabiera na tu na prawie 3900 m.n.p.m., a osobom wrażliwym na zmianę wysokości może zakręcić się w głowie. Jest tu około 20 km nartostrad, choć część z nich biegnie równolegle, albo jest dość łagodna i moim cały teren narciarski jest mniej ciekawy niż Hintertux czy lodowce we Francji. Wizyta w Zermatt jest jednak przygodą – z miejscowości i ośrodka roztacza się imponujący widok na Matterhorn, symbol czekoladek Toblerone. W samym miasteczku można miło spędzić czas (są tu np. korty tenisowe) nie będą niepokojonym przez spaliny i samochody – miejscowość jest całkowicie wyłączona z ruchu. Turyści zmotoryzowani mogą zostawić pojazd na parkingu zlokalizowanym kilka kilometrów przed Zermatt i ostatnią część trasy pokonać malowniczą linią kolejową. Na stoki można także dostać się z włoskiej doliny Aosta, wyciągami ośrodka Breuil-Cervinia. W lecie bywał też czynny zjazd długą trasą na włoską stronę, ale ze względu na nieco niższe położenie nie jest to regułą.
O mojej wizycie w Zermatt przeczytasz TUTAJ.
Lokalizacja: Schluhmattstrasse 28, 3920 Zermatt, Szwajcaria
Czynny: od 2 maja (część wyciągów od 1 lipca) do 31 października
Strona WWW: matterhornparadise.ch
Karnet 1-dniowy: od 79 CHF
Mapa tras:
PASSO STELVIO, Włochy
Passo Stelvio to jedyny, alpejski ośrodek, czynny wyłącznie latem. Efektowna droga, prowadząca do przełęczy leżącej na wysokości 2758 m.n.p.n. jest zimą nieprzejezdna. W maju jest odśnieżana, a ośrodek zaczyna tętnić życiem. Passo Stelvio jest mekką nie tylko narciarzy, ale i rowerzystów. Regularnie przejeżdża tędy Giro d’Italia, a przejazd liczącą 48 zakrętów i 24 kilometry drogą jest nie lada przeżyciem dla kierowców i wysiłkiem dla kolarzy. Trasy w ośrodku obsługiwane są przez wyciągi orczykowe. Nie należy przejmować się niebieskim kolorem, jakim oznaczone są nartostrady – mają one przyjemne, równomierne nachylenie i jeżdżenie po nich sprawia dużo frajdy! Stoki często goszczą treningi reprezentacji – warto śledzić media społecznościowe i sprawdzać, czy w czasie naszej wizyty obok nie trenują jakieś sportowe gwiazdy!
O mojej wizycie w Passo Stelvio przeczytasz TUTAJ.
Lokalizacja: 23032 Bormio, Province of Sondrio, Włochy
Czynny: od 5 czerwca do 5 listopada.
Strona WWW: passostelvio.eu
Karnet 1-dniowy: 54 EUR
Mapa tras:
TIGNES, Francja
Tignes jest wspaniałym ośrodkiem w zimie, ale i w lecie oferuje jeden z najciekawszych terenów narciarskich. Swego czasu ośrodek był czynny cały rok, a obecnie letni sezon narciarski trwa tu od połowy czerwca do połowy lipca. Jest tu około 20 kilometrów tras o różnym poziome trudności, a do naszej dyspozycji mamy dużą kolej linową, zabierającą nas na lodowiec Grande Motte, wyciąg kanapowy oraz orczyki. Z samego miasta na teren lodowca dostajemy się kolejką podziemną. Życie w miasteczku zamiera po zakończeniu sezonu zimowego, ale wraz z otwarciem lodowca ponownie odżywa. Oprócz nart możemy stąd wyruszyć także na piesze lub rowerowe wycieczki – Tignes leży dość wysoko i imponujące panoramy zaczynają się niemal na progu naszej kwatery.
O mojej wizycie w Tignes przeczytasz TUTAJ.
Lokalizacja: 58 Rue du Val Claret, 73320 Tignes, Francja
Czynny: od 17 czerwca do 23 lipca
Strona WWW: tignes.net
Karnet 1-dniowy: 47 EUR
Mapa tras:
LES 2 ALPES, Francja
Jeszcze w 2022 r. ośrodek L2A opublikował imponującą mapę letnich nartostrad, które tradycyjnie otwarte zostały pod koniec maja i działać miały do 31 sierpnia. Pogoda brutalnie zweryfikowała te plany już w połowie lipca zabawa w letnie narciarstwo się skończyła… W 2023 roku mapa w ogóle nie została opublikowana, sezon został przesunięty na wcześniejszy okres, a sam ośrodek podkreśla, że na swe stoki zaprasza przede wszystkim kluby i zawodników. Nadal jednak możemy wykupić tutaj karnet i sami ruszyć na stoki. Warto z tego skorzystać, bo Les 2 Alpes to tętniąca życiem miejscowość, a liczba stoków i tras nadal imponuje. Choć do naszej dyspozycji są tu głównie wyciągi orczykowe, to zabiorą nas one nie tylko na trasy, ale także np. do oferującej oszałamiający widok platformy widokowej Belvédère des Écrins (3400 m.n.p.m.).
O mojej wizycie w Les 2 Alpes przeczytasz TUTAJ.
Lokalizacja: 38860 Les Deux Alpes, Francja
Czynny: od 2 maja do 9 lipca
Strona WWW: les2alpes.com
Karnet 1-dniowy: 45 EUR
Mapa tras:
FONNA, Norwegia
Folgefonna to jeden z największych lodowców Norwegii – zajmuje obszar ponad 200 km kwadratowych. W przeciwieństwie do lodowców alpejskich, często schowanych w cieniu szczytów i grani, Fonna jest wielką czapą lodu, pokrywającą liczący około 1200 m.n.p.m. płasokowyż. Ośrodek narciarski, czynny tylko latem, zajmuje jeden z krańców lodowca i oferuje kilka szerokich tras o długości około 1,5 km, z których rozpościerają się wspaniałe widoki na fjord. Przejazd szosą prowadzącą do lodowca, nieprzejezdną w zimie, jest atrakcją samą w sobie!
O mojej wizycie na lodowcu Fonna przeczytasz TUTAJ.
Lokalizacja: Fonna Glacier Ski Resort, 5629 Jondal, Norwegia
Czynny: od 13 maja do 26 lipca
Strona WWW: visitfonna.co
Karnet 1-dniowy: 450 NOK
Mapa tras:
STRYN SOMMERSKI, Norwegia
Ośrodek ten jest o tyle specyficzny, że nie ma w nim nartostrad. Dawne wyciągi orczykowe zostały zlikwidowane ze względu na zmniejszenie się lodowca i obecnie Stryn Sommerski to ośrodek przyciągający głównie miłośników freestyle i freeride. Ci pierwsi mogą wyszaleć się w snowparku i na specjalnie przygotowanych torach, ci drudzy zaś mogą skorzystać z „catski”, czyli dać się wywieźć ratrakiem na szczyt, z którego zjeżdża się potem w dół dowolnie wybraną trasą. Sporo jest tu też miłośników skitouringu, którzy okoliczne szczyty zdobywają pieszo, aczkolwiek dla ułatwienia można sobie wjechać wyciągiem krzesełkowym na około 1300 m.n.p.m. Tutejszy sezon jest bardzo krótki: w 2023 r. trwał tylko 4 tygodnie!
O mojej wizycie w Stryn Sommerski przeczytasz TUTAJ.
Lokalizacja: Gamle Strynefjellsveg, 6783 Hjelledalen, Norwegia
Czynny: wyciąg od 25 maja (catski od 4 maja) do 17 czerwca
Strona WWW: strynsommerski.com
Karnet 1-dniowy: 499 NOK
Mapa tras: brak, jest tu tylko snowpark i mnóstwo śniegu dookoła. 😉
GALDHØPIGGEN SOMMERSKISENTER (Norwegia)
Ośrodek ten zawdzięcza swą nazwę położonemu nieopodal największemu szczytowi Norwegii jak i całej Skandynawii. Mamy tu do dyspozycji jeden wyciąg orczykowy o długości około 1,5 km i szerokie zbocze, na którym wydzielono 25 torów. Część z nich zajęta jest do południa przez treningu, ale po ich zakończeniu cały stok jest to naszej dyspozycji. Nie można się tu zgubić – jest to tylko jedno zbocze, na którym możemy do upadłego kręcić długie lub krótkie zakręty. 😉
O mojej wizycie w Galdhøpiggen Sommerskisenter przeczytasz TUTAJ.
Lokalizacja: Galdhøpiggvegen 1742, 2687 Bøverdalen, Norwegia
Czynny: od 13 maja do 5 listopada
Strona WWW: gpss.no
Karnet 1-dniowy: 360 NOK
Mapa tras:
INNE OŚRODKI
Wymienione powyżej ośrodki nie są jedynymi, w których możemy pojeździć na nartach w lecie. Na naturalnym śniegu jeździ się np. w Saas Fee, choć tu trenują wyłącznie kluby i reprezentacje. 4-tygodniowy sezon letni rozpoczęło także francuskie Val d’Isere, które można odwiedzić przy okazji wizyty w Tignes. Okazji do śmigania poszukać możemy także w halach narciarskich (np. na 500-metrowym stoku w obiekcie „Snø” w Oslo), czy na stokach igielitowych, takich jak np. zjawiskowy „Copenhil” w Kopenhadze.
Przegląd nagrań z opisanych przeze mnie ośrodków znajdziecie na poniższej playliście na kanale Youtube. Są to nagrania z letnich wyjazdów, z różnych lat.